‘Patiënten kunnen vaak meer dan ze zelf denken’, merken artsen en verpleegkundigen regelmatig. Dat geldt ook voor eenvoudige verpleegkundige handelingen. Patiënten wíllen ook best een groter aandeel spelen in de zorg, zolang ze weten wat ze moeten doen en zich veilig voelen deze handelingen uit te voeren. De nieuwe afdeling Zelf Zorg Thuis gaat patiënten hierbij helpen.
Instructie en digitale ondersteuning
Als patiënten zélf eenvoudige verpleegkundige handelingen kunnen doen of met hulp van een naaste, dan zijn ze minder afhankelijk van zorgprofessionals. Dat zou de druk op de zorg flink verlichten. Niet alleen in het ziekenhuis, maar ook thuis als de wijkverpleging minder vaak hoeft te komen. Om dit mogelijk te maken, start CWZ dit voorjaar met een nieuwe afdeling waar patiënten en naasten instructies krijgen om zelf een grotere rol te spelen in de eigen zorg. Naast de verpleegkundige handelingen gaat deze afdeling mensen ook helpen bij de digitale ondersteuningsmiddelen, zoals het patiëntportaal MijnCWZ en de CWZ-apps.
Eigen regie
‘In het academisch ziekenhuis Maastricht werken ze al een tijdje op deze manier’, zegt CWZ-manager bedrijfsvoering Monique Royen. ‘De ervaringen zijn positief. Een aanzienlijk deel van de patiënten vindt het prettig dat ze zelf meer invloed en regie op hun leven hebben. Ze hoeven niet te wachten tot de wijkverpleging de steunkousen komt aantrekken voor ze met de dag kunnen beginnen. Als ze dit zelf kunnen doen, dan kunnen ze veel beter hun eigen tijd indelen. Daarom richt CWZ de afdeling Zelf Zorg Thuis in, waar patiënten informatie en instructies krijgen’
Aansluiten bij belevingswereld
Uit onderzoek van CWZ komt naar voren dat goede en logische instructies belangrijk zijn. Verpleegkundig onderzoeker Jocelynn Kraan heeft vanuit het perspectief van patiënten en hun naasten onderzocht op welke manier Zelf Zorg Thuis participatie, en daarmee zelfregie en zelfredzaamheid, kan stimuleren. ‘Belangrijk daarbij is om aan te sluiten bij de belevingswereld van elke patiënt. Hoe ziet de thuissituatie eruit? Wat kan iemand al zelf? Waar is extra aandacht voor nodig? De meeste patiënten uit mijn onderzoek willen een grotere rol spelen in hun eigen zorg. Zolang dat in overleg gebeurt en duidelijk is hoe ze de handelingen moeten uitvoeren. Dan levert het hen vrijheid en zelfstandigheid op en dat willen ze graag.’
Niet alleen zorgverlener verleent nog zorg
Willen we patiënten helpen om méér regie te nemen op hun gezondheid, dan betekent dit ook iets voor ons als zorgverleners. Namelijk dat we moeten gaan kijken wat écht hoort bij professionele zorg en daarom alleen door beroepskrachten kan worden uitgevoerd en wat niet. Wat kan de patiënt en zijn sociale netwerk zelf doen? Een scheiding die overigens voor patiënten en naasten minder scherp wordt gevoeld dan bij zorgprofessionals. ‘Dat is de omslag die we moeten gaan maken’, zegt Monique Royen. ‘Als je verpleegkundig werk ziet als een verzameling taken, dan vallen er inderdaad taken af hierdoor. Maar als je verpleegkundig werk ziet als samen met de patiënt zorgen dat hij weer voor zichzelf kan zorgen, dan past deze benadering perfect hierin.’
Zorgtransformatie
Zelf Zorg Thuis is een van de initiatieven van CWZ en partners in de regio om samen de zorg en welzijn anders te gaan inrichten. Zo is ook afgesproken in het Integraal Zorgakkoord (IZA). Deze zorgtransformatie is nodig omdat er in de toekomst meer vraag naar zorg zal zijn dan we kunnen bieden als we zo doorgaan. Samen gaan we op zoek naar andere en nieuwe oplossingen.