Herbert Karthaus neemt afscheid

17 juni 2015

De liefde voor het vak zit in de genen van vertrekkend uroloog en opleider Herbert Karthaus.

Afscheid uroloog Herbert Karthaus CWZ Nijmegen

De liefde voor het vak zit in de genen van vertrekkend uroloog en opleider Herbert Karthaus. Zijn grootvader was chirurg/gynaecoloog, zijn vader chirurg/plastisch chirurg en ook zijn zoon - die volgens Herbert 'veel slimmer is dan hij'- heeft hij besmet met het virus. Volgens zijn voorgangers in de familie is hij maar een 'simpele uroloog' geworden. Herbert Karthaus neemt na bijna 30 jaar afscheid van CWZ.

'Terugblikkend op mijn cv heb ik niet stilgezeten. Ik ben actief geweest op gebied van bestuur, wetenschap en onderwijs. Maar mijn belangrijkste drijfveer was: een goede dokter willen zijn. Dat houdt in: technisch vakmanschap, met oog voor de mens. Altijd moet je maatwerk leveren, afgestemd op de mens die voor je staat. Soms moet je keuzes maken die buiten het protocol vallen. Laatst kreeg ik een fles Remy Martin van een patiënt. Deze persoon kreeg tien jaar geleden de diagnose prostaatkanker met uitzaaiingen. Volgens het boekje had hij nog maar twee jaar te leven. In overleg hebben we besloten niet te opereren. Het pakte goed uit. Hij reageerde heel goed op de medicijnen. Met de fles cognac bedankte hij me voor al die gewonnen jaren.'

Operatietechnieken
'Ik begon als chef de clinique in het Radboud en maakte in '86 de overstap naar CWZ. In '87 promoveerde ik op nierkanker en hieraan verwante genetische problemen. Genetica was iets nieuws in die tijd. De samenwerking met het Radboud is altijd goed gebleven. Als chirurg leverde ik hen veel tumoren voor onderzoek. Er zijn verschillende mensen uit Radboud gepromoveerd op 'mijn tumoren'. Wij hadden in CWZ namelijk veel meer prostaatbehandelingen dan bij onze academische nevenknie.
Samen met dokter Corten vormden we de vakgroep urologie. In de loop der jaren zijn we uitgegroeid tot een opleidingsziekenhuis met een breed spectrum aan behandelingen. Corten en ik waren nog van de 'rubriek alles', tegenwoordig hebben we specialisten op allerlei gebied. In de tussentijd verbeterden de operatietechnieken spectaculair. In vergelijking met nu was het vroeger soms - oneerbiedig uitgedrukt - een slagersvak. Bij een niersteenoperatie bijvoorbeeld opereerden we vroeger door een grote snee aan te brengen. Later werd die grote snee een klein prikgaatje dat werd opgerekt, waardoorheen de nierstenen werden verwijderd. Deze zogenoemde PNL-operatie is nog steeds in zwang. Af en toe vragen ze me nog te helpen met prikken. Ik ben daar best bedreven in. Bij een radicale prostatectomie (red. verwijdering van de hele prostaat) is het bloedverlies sinds de robottechniek spectaculair gedaald. Van 2,5 liter naar slechts 100 cc tegenwoordig. Met alle voordelen voor de patiënt.'

Loslaten
Ik heb allerlei bestuurlijke functies vervuld. In en buiten CWZ. Ik was bijvoorbeeld oprichter van CURAN (Clinical Urological Research Association of the Netherlands), waarin Nederlandse urologen hun krachten bundelen. Daarnaast waren wetenschappelijk onderzoek en onderwijs pijlers in mijn carrière. Als opleider en co-auteur van assistenten in opleiding of als corona die kritische vragen stelde aan vakgenoten bij een promotie. Een aantal van de assistenten is hoogleraar geworden, twee leden van onze vakgroep zijn mijn assistent geweest. Leuk detail: Bart Bemelmans was ook ooit mijn assistent. Samen met Monique Kloks stond ik aan de basis van Het Leerhuis in CWZ. In Santeonverband kreeg dit initiatief ook buiten het ziekenhuis navolging. De laatste jaren was ik opleider van twee verpleegkundig specialisten urologie. De eerste is klaar met de opleiding en de tweede bijna. Zij doen nu dingen die vroeger alleen artsen deden. Bijvoorbeeld blaasonderzoek of prostaatpuncties. Als hoogtepunt van onze samenwerking hebben we onlangs het Europees urologencongres bezocht. Toen ik op het balkon van ons appartement in Madrid stond, besefte ik met tranen in mijn ogen: dit komt nooit meer terug. Ik kan maar met moeite mijn vak loslaten.'

Mijn berg en mijn BMW
Gelukkig ben ik gezond. Ik heb pas nog een sportkeuring gehad en blijk lichamelijk bij de subtop van mijn leeftijd te horen. Sommige zeggen grappend dat dat komt omdat ik met een veel jongere vrouw ben getrouwd. Dat zal vast van invloed zijn, maar fietsen helpt ook. Ik fiets veel. We zijn regelmatig op vakantie bij een Franse wijnboer aan de voet van de Mont Ventoux. Dat is mijn berg die ik jaarlijks beklim. Ik fiets ook met de Ride for the Roses en niet te vergeten...ik golf graag. Op de zaterdagochtend - bij het krieken van de dag - ben ik een van de Early Birds. Zo noemen wij ons clubje bij golfbaan Het Rijk van Nijmegen.
En dan heb ik natuurlijk nog mijn motor. Mijn BMW. Voor vaste patiënten was ik ook altijd de dokter die met de motor naar het ziekenhuis komt. Ik zie op tegen het laatste ritje van huis naar CWZ. Dat gaat me niet in de koude kleren zitten.'