Jaren geleden vonden CWZ en ZZG zorggroep elkaar in de ambitie om samen de zorg voor de inwoners van de regio Nijmegen te verbeteren. Beter op elkaar aan te laten sluiten. Dit heeft geresulteerd in mooie samenwerkingsprojecten die intussen heel gewone zorg zijn geworden. Zoals antibiotica via het infuus thuis, herstel na een operatie in het Herstelcentrum en intensieve zorg bij COPD buiten het ziekenhuis. Inmiddels is dit allemaal gewone zorg geworden. Lees hieronder over vier nieuwe veelbelovende samenwerkingsprojecten.
1. Capaciteitsmanagement met data over de grenzen van de eigen organisatie heen
Patiënt- en cliëntgegevens zijn steeds belangrijker voor de planning van de zorg. ‘Voor patiënten die na ziekenhuisopname moeten herstellen, heeft het ZZG Herstelcentrum een aantal bedden. CWZ en ZZG zorggroep gebruiken deze data nu ook voor een betere afstemming van capaciteit van bedden en personeel’, zegt concern controller Jeroen Alstadt van ZZG. ‘Uit de data halen we bijvoorbeeld dat vooral mensen met een indicatie voor geriatrische revalidatie vanuit CWZ naar het Herstelcentrum gaan’, vult manager bedrijfsvoering Freek Hertman van CWZ aan. ‘Vaak na een val met heupfractuur of een CVA. Dat is belangrijke informatie die iets zegt over de verwachte duur van een opname in het Herstelcentrum en het soort zorg dat deze mensen nodig hebben. Dit is een basis voor de capaciteitsplanning bij het Herstelcentrum. Naast deze cijfermatige informatie is er ook altijd persoonlijk contact en bellen we om te vragen of er nog plek is.’
Gezamenlijk dashboard
Uiteindelijk willen ZZG en CWZ tot een gezamenlijk dashboard komen om de ketencapaciteit te ondersteunen. Hierin kunnen beide organisaties de patiëntenstroom van het ziekenhuis naar het Herstelcentrum zien die is gespecificeerd naar het specialisme waarbinnen de patiënt was opgenomen en het type nazorg dat nodig is. Ook is de beschikbaarheid van het aantal bedden en medewerkers van het Herstelcentrum inzichtelijk.
2. Gezamenlijke patiëntenzorg in de Acute Wijkkliniek
Regelmatig berichten media over met name oudere patiënten die ten onrechte in het ziekenhuis verblijven en een bed ‘bezet houden’. ‘Dat is niet alleen onwenselijk voor de doorstroming in de keten, het is ook niet goed voor de patiënten zelf’, zegt specialist ouderengeneeskunde Sandra Egging-Nieuwenhuis van ZZG zorggroep. ‘De zorg in het ziekenhuis is vooral gericht op behandeling van het medisch probleem en minder op herstel. Door het verblijf in bed neemt de spierkracht snel af en treedt functieverlies op.’ In Amsterdam loopt sinds vier jaar een proef met de Wijkkliniek waarin ouderen met een laag complexe medische zorgvraag en die kwetsbaar zijn niet opgenomen worden in het ziekenhuis maar in een verpleeghuis. De resultaten zijn goed en de vraag kwam om in Nijmegen een dergelijke kliniek als proeftuin op te zetten. ‘In onze regio is de zorg voor ouderen met een acute zorgvraag al behoorlijk goed geregeld, waarmee de wijkkliniek de kers op de taart gaat zijn’, zegt Egging.
Hoe komt de Nijmeegse Acute Wijkkliniek eruit te zien?
CWZ longarts en medisch manager transmurale zorg Jürgen Hölters legt uit hoe de Nijmeegse Acute Wijkkliniek eruit komt te zien. ‘We starten met ouderen die een laagcomplexe medische zorgvraag hebben en die daarnaast risico lopen op vallen of andere geriatrische problemen hebben. We beginnen met mensen met longontsteking en urinewegontsteking, daarna breiden we uit met aandoeningen als hartfalen of ontregelde diabetes. In het Herstelcentrum worden hiervoor bedden gereserveerd waarin zij de benodigde medische zorg krijgen in combinatie met herstelzorg. De omgeving is prettig en overzichtelijk en er is volop ruimte voor mantelzorgers. Het is een omgeving die is gericht op het herstel van de oudere patiënt en die door de lagere kosten eraan bijdraagt om de zorg betaalbaar en daarmee toegankelijk te houden.’ Ouderen die ervoor in aanmerking komen, kunnen na diagnostisch onderzoek vanuit de spoedeisende hulp in de wijkkliniek worden opgenomen. Is dat niet mogelijk dan volgt opname in de wijkkliniek binnen 24 tot 48 uur vanuit de acute opname afdeling van CWZ.
3. Patiënten monitoren via digitale apps
Digitale zorg kan een goede bijdrage leveren aan het anders organiseren van zorg. Bijvoorbeeld in de vorming van transmurale hybride zorgpaden. Hierin werken patiënt, huisarts, tweedelijns ziekenhuis en wijkverpleging samen met ondersteuning van digitale middelen. Inmiddels heeft CWZ zo’n 19 apps ontwikkeld hiervoor, veelal samen met zorgpartners. Een van de eerste zorgpaden waarin een app ondersteunt is de zorg bij COPD. ‘Het aantal COPD-patiënten gaat stijgen, terwijl het aantal zorgverleners afneemt’, zegt Brenda Spanbroek, verpleegkundig specialist AGZ, longziekten van ZZG. ‘Dus we moesten hier iets mee gaan doen om goede kwaliteit van zorg aan iedereen te kunnen blijven geven. Bovendien zagen we ten tijde van corona dat longpatiënten minder graag naar het ziekenhuis wilden komen of zorg aan huis wilden om besmetting te voorkomen. Monitoring via de app bleek een uitkomst voor deze groep.’
Hoe werkt het?
Patiënten vullen wekelijks of op een afgesproken termijn via de app een vragenlijst in over hun klachten, conditie en emoties. Ook kunnen ze saturatiewaarden doorgeven en informatie over vermoeidheid en lichaamsbeweging. De gegevens worden op afstand gemonitord door het medisch callcentrum van CWZ of de zorgcentralisten ZZG als ZZG de monitoring doet. Zij werken nauw samen met de longverpleegkundigen. Via de telefoon of beeldbellen is er contact met de patiënt als de gegevens in de app daartoe aanleiding geven. ‘Bijkomend voordeel is dat deze werkwijze ook het zelfmanagement van patiënten stimuleert’, zegt Jürgen Hölters. ‘Zij behouden veel meer autonomie en de zorgverlener kan contact opnemen op momenten dat het ook echt nodig is.’
4. Samen opleiden in dienst van twee organisaties
Schaarste aan zorgpersoneel vraagt om creatieve oplossingen om medewerkers efficiënter in te zetten. Een heel mooi voorbeeld is het samen opleiden van medewerkers tot transmurale verpleegkundigen. Fleur Bongaards is de eerste verpleegkundig specialist in opleiding die in dienst is van zowel CWZ als ZZG zorggroep én door beide organisaties wordt opgeleid in de zorg voor longpatiënten. ‘Het is geweldig om tijdens mijn opleiding niet alleen mijn generalistische kennis te vergroten, maar ook meer specialistische kennis over longziekten op te doen. Daardoor kan ik breed naar de patiënt kijken waarbij ook aandacht is voor leefstijl, zelfmanagement en positieve gezondheid. Ook voor de patiënten is het goed, want mensen met COPD zien zo veel zorgverleners, dat het soms verwarrend is voor ze. Dan is het fijn als ze één aanspreekpunt hebben en dat ze mij in het ziekenhuis tegenkomen én ik bij ze thuis kom. Ze krijgen dezelfde informatie zonder dubbelingen.’
Expertise en werkplezier
Ook verpleegkundig consulent Brenda Wijtmans, in dienst van zowel CWZ als ZZG is enthousiast. ‘Patiënten zeggen vaak “Ben je er al weer, Brenda?”, het is fijn voor ze om met dezelfde zorgverleners te maken te hebben. Voor mij is er ook een heel groot praktisch voordeel, want ik kan in beide systemen en dossiers. Dat scheelt enorm veel overdrachtstijd. En na 17 jaar wijkverpleging kan ik mijn medische kennis enorm upgraden door het werk in het ziekenhuis.’ ‘Met deze werkwijze brengen we de expertise van het CWZ in de wijk’, vindt ook directeur wijkverpleging ZZG Marcel de Groot. ‘Bovendien vergroten we het werkplezier voor de medewerkers.’ CWZ en ZZG zorggroep gaan meer verpleegkundig specialisten samen opleiden: ook voor mensen met hartfalen komt er een gezamenlijk verpleegkundig specialist in opleiding.